Kategoria: Uncategorized

W dobie wyzwań z zakresu obronności i bezpieczeństwa ogłaszanie drewna polskim surowcem strategicznym może wydawać się mało poważne – ale jest wręcz przeciwnie.

Na wykładzie inauguracyjnym, gdy rozpoczynałem studia na Wydziale Technologii Drewna, padło zdanie, które co jakiś czas do mnie wraca: liczba zastosowań drewna przekracza dziś 30 tysięcy. Od materiału budowlanego i konstrukcyjnego, przez papier i jego wszelakie zastosowania, po meble, podłogi, galanterię, elementy narzędzi, opakowania, aż po opał – pellet, biogaz czy nitrocelulozę, będącą składnikiem materiałów wybuchowych i paliwa rakietowego. Nie dość, że drewno jest tak wszechstronne, to jeszcze przyjazne środowisku, odnawialne, lekkie i wytrzymałe. Magazynuje dwutlenek węgla itd., etc… Zresztą, kogo ja przekonuję – przecież mówimy do branżowych fachowców.

Po drugie – ogromną zaletą drewna jest to, że mamy je w zapasie. Inaczej niż pierwiastki ziem rzadkich, których raczej nie mamy i nie będą naszą kartą przetargową. W czasie kryzysów drewno i wyroby z niego stają się ostoją bezpieczeństwa. Zaspokajają podstawowe potrzeby fizjologiczne: potrzeba schronienia, bezpieczeństwa (miejsce spoczynku, osłona, ciepło). Podczas wojen drewno zabezpiecza okopy, służy jako konstrukcja namiotów, prycz, pak samochodów transportowych itd. W ostatnich miesiącach kilkukrotnie pisałem o zasobach drewna w Polsce – mamy go ponad 2,7 miliarda metrów sześciennych i zapas ten stale rośnie.

Mamy więc krajowe drewno, o szerokim zastosowaniu i – co więcej – z perspektywą wzrostu zapotrzebowania (poza Europą populacja rośnie, postępuje urbanizacja). Drewno daje nam miejsca pracy, utrzymanie rodzin, firm, współpracujących branż i całej polskiej gospodarki. W sektorze leśno-drzewnym pracuje ponad 400 tysięcy osób – a biorąc pod uwagę średnie gospodarstwo domowe, z „drewna” utrzymuje się ponad milion osób w Polsce. Pośrednio – blisko 3 miliony. Przetwórstwo drewna to kluczowy element łańcucha wartości: od lasu do domu.

Cieszy, że deklaracja „drewno polskim surowcem strategicznym” padła podczas marcowego kongresu w Ministerstwie Rozwoju i Technologii. Nie usłyszałem jednak, z czym to hasło ma się wiązać. Ministerstwo Klimatu i Środowiska uparcie twierdzi, że wprowadzone w zeszłym roku – w trybie „interwencyjnym” – moratorium na pozyskanie drewna nie wpłynęło na kondycję firm. Nadal brnie w powiększanie i tak już dużych obszarów chronionych w Polsce. Tymczasem profesor Socha wyraźnie pokazał, że jeśli nie będziemy odnawiać drzewostanów, to za 20–30 lat duże połacie polskich lasów będą martwe. Stare drzewa nie mają zdolności przystosowania się do zmian klimatu – młode już tak.

Dlatego chciałbym zabrać głos i wskazać kilka postulatów, które mogłyby nadać realny kształt deklaracji o uczynieniu drewna surowcem strategicznym:

Po pierwsze – konieczne jest opracowanie wieloletniej Strategii Sektora Leśno-Drzewnego w Polsce. Czesi właśnie ogłosili podobny dokument.

Po drugie – należy wzmocnić badania i rozwój w zakresie: las – drewno – wyroby z drewna. Na zasadach adekwatnych do specyfiki tego sektora – bo z biotechnologią czy AI nie mamy szans konkurować. Branża już kiedyś złożyła wniosek o utworzenie sektorowego programu badawczego Woodinn – po nieudanym naborze zamiast go poprawić, został po prostu zamknięty.

Po trzecie – promocja. Drewno i wyroby z drewna powinny zostać objęte krajową kampanią promocyjno-edukacyjną, bo w ostatnich dwóch latach zrobiono wiele, by obrzydzić Polakom pozyskiwanie drewna z lasu. Promocja międzynarodowa powinna być komplementarnym komponentem tych działań.

Po czwarte – obniżenie VAT na wyroby z drewna do 8% wzmocniłoby krajowy rynek i dało Polakom szansę w większym stopniu korzystać z produktów z polskiego drewna.

Zachęcam do kontaktu i dzielenia się pomysłami w tym zakresie: brstudio@brstudio.eu

Skoro już drewno ma się stać surowcem strategicznym, to nie mogło zabraknąć raportu B+R Studio na ten temat. Zapraszam do nabywania i lektury Polskie Drewno Outlook 2025.

Artykuł ukazał się w miesięczniku #BIZNES.meble.pl w wydaniu majowym 2025 r.

Polityka Donalda Trumpa wyrwała jak budzik przed świtem dużą grupę ludzi z błogiego snu. Amerykańskiego snu.

Piszę felieton na komputerze amerykańskiej firmy. Korzystam z amerykańskiego pakietu biurowego. Przeszukuję Internet za pomocą amerykańskiej przeglądarki. Słucham muzyki z amerykańskiego serwisu. Oglądam filmy na amerykańskiej platformie. Telefon mam amerykański. Samochodem jeżdżę – a jakże – amerykańskim.

Po wydarzeniach z początku marca, kiedy to pokazowo pokłócili się przywódcy Ukrainy i USA, a później „mały człowiek” strofował polskiego ministra spraw zagranicznym przeżyłem jakby wstrząs. Wstrzymanie pomocy wojskowej dla Ukrainy. Odcięcie jej od danych wywiadowczych było czymś co kilka miesięcy wcześniej nie przyszłoby mi do głowy.

Chwilę wcześniej myślałem, że wolta polityczna w USA może mnie nie obchodzić. Przecież USA leży daleko. Biznes z USA to wciąż niewielka część mojej firmy. Damy radę bez USA.  Czy aby na pewno? Wtedy przyszło otrzeźwienie. Gdyby z jakiegoś powodu USA chciało „odłączyć” Europę od technologii to leżymy. Technologicznie Europa oddała pole USA w imię dozgonnego sojuszu i wiary we wspólne wartości i wygodnego życia. Alternatyw pewnie można by szukać w Chinach. Europa nie ma swojego systemu operacyjnego dla serwerów, pakietu biurowego, systemu dla smartfonów, nawet porządnego serwisu streamingowego z filmami. Całe szczęście mamy dekarbonizację i nakrętki przyklejone do plastikowych butelek. Ok, mamy też darmową służbę zdrowia. Niestety europejskie alternatywy dla nowoczesnych technologii praktycznie nie wychodzą z nisz. Gdzie zgubiliśmy kompas rozwojowy? W zasadzie Donald Trump ma rację. Faktycznie to on ma karty w ręku. Ale dlaczego tak niedyplomatycznie się zachowuje? Teorie oczywiście się mnożą. Od podejrzeń o działanie pod wpływem rosyjskich służb specjalnych, przez wyszukaną taktykę negocjacyjną, aż do narcystycznych zachowań osiemdziesięcioletniego człowieka, który dostał potężną władzę. Cokolwiek leży u podstaw obecnej polityki rządu USA efekt jest otrzeźwiający.

Analizując moim meblarskim umysłem sytuację zacząłbym od tego, że USA są w bardzo złej sytuacji geopolitycznej i finansowej. Od kilku dekad tracą przewagę nad Chinami, a co za tym idzie również innymi regionalnymi „mocarstwami”. Nie stać ich, aby w takim stopniu jak dawniej pełnić rolę światowego żandarma. Trzy lata wojny na Ukrainie pokazały, że nie było sposobu na poradzenie sobie z Rosją, a przecież Chiny to ”przeciwnik” z jeszcze wyższej ligi. Warunki życia w USA są takie, że długo bym się zastanawiał, czy zmieniać Polskę. Europejski socjal, ochrona zdrowia, infrastruktura społeczna są według mnie na wyższym poziomie niż w USA. Europę stać na to, ponieważ w kwestiach bezpieczeństwa i zbrojeń od lat polegała na USA.

Jakkolwiek brutalnie to nie zabrzmi, USA potrzebują Rosji w kręgu swoich wpływów. Po stronie przyjaciół. Tak wygląda matematyka potencjalnego starcia z Chinami. USA panicznie boją się przymierza Rosji z Chinami. Dlatego Trump tak łatwo i pokazowo chce zakończyć wojnę. Nie chce przegranej, czy upokorzenia Rosji. Zobaczymy niedługo co w ostatecznym rozrachunku dostanie Putin.

Dla nas wniosek jest jeden. W przypadku ataku Rosji na kolejny kraj w naszym regionie USA wcale nie muszą przyjść nam z pomocą albo ich „pomoc” nie będzie tym, czego oczekiwalibyśmy. Oczywiście nie oznacza to, że USA stały się wrogiem Europy, ale powinniśmy urealnić nasze spojrzenie na świat i priorytety gospodarcze.

Urealnienie wyzwań i potrzeb oraz dopasowanie strategii to działanie, którego musimy też domagać się z poziomu krajowej polityki gospodarczej. Mam wrażenie, że w takim tonie odbył się 10 marca Kongres przemysłu drzewnego w MRIT. Zaproponowany został „Kontrakt Branżowy” i wpisanie drewna jako surowca strategicznego dla Polskiej gospodarki. Jakże zauważalne była zmiana tonu wiceministra Dorożały. Organizacje branżowe mają teraz wynegocjować ów „Kontrakt” z MRIT. Czy to tylko zagrywka przed wyborami prezydenckimi czy faktyczne dostrzeżenie niezbędnych zmian? Zobaczymy. Tymczasem musimy budować Polską i Europejską siłę gospodarczą i militarną. Hasło polskiej prezydencji „Security, Europe!” jest dziś bardzo aktualne.

Artykuł ukazał się w miesięczniku #BIZNES.meble.pl w wydaniu kwietniowym 2025 r.

Od wielu lat wskaźnikiem klimatu branży meblarskiej na rozpoczynających się rok były targi IMM w Kolonii. W tym roku targi odwołano. Wiele to mówi o klimacie branżowym u naszego największego partnera handlowego.

Parafrazując stare azjatyckie przysłowie problemy u jednych są szansą dla drugich. Na nieobecności IMM prawdopodobnie skorzystają targi MEBLE Polska. Frekwencja zapowiada się rekordowo. Zarówno wystawców jak i zwiedzających. Według moich informacji również delegacje z USA wybierają się na targi do Poznania. Przygotujcie więc amerykańskie kolekcje! Polscy meblarze potrzebują impulsu, aby wyrwać się z marazmu, który pogrąża część firm razem z przedłużającym się kryzysem.

Właśnie ukończyłem 15. edycję raportu Polskie Meble Outlook 2025. Zachęcam do zapoznania się i chciałbym podzielić się kilkoma spostrzeżeniami. Chciałbym się skupić na kwestii średnich wolumenów i średnich cen w eksporcie i imporcie. Średnia cena eksportowanych z Polski mebli systematycznie rośnie. Ostatnio, w 2024 roku, sięgnęła 3 494 euro za tonę, czyli o 1% więcej niż w poprzednim roku i aż o 27% więcej niż w 2021 roku! Najwyraźniej oferta polskiego meblarstwa jest bardziej doceniana na świecie, a polskie meblarstwo przesuwa się z ofertą w kierunku wyżej wycenianych półek cenowych. Jest jednak pewno „ale”. Wolumen eksportowanych mebli, liczony w kilogramach w ubiegłym roku zmalał o 1%. Czyli niedużo… Tyle że w porównaniu do 2021 wolumen zmalał blisko o 16%. Mniej za więcej. To hasło już przywoływałem we wcześniejszych felietonach. Czysta ekonomia. Wyższa cena równa się niższa sprzedaż.

Popatrzmy teraz na import. Średnie ceny w imporcie ostatnio spadły o 4%, choć w perspektywie 2021 wzrosły o 18%. Wyraźnie mniej niż wskazane ceny polskiego eksportu. Gdyby przyjrzeć się poszczególnym kategoriom, to znajdziemy takie, gdzie cena importu nawet spadła w porównaniu do 2021. Dodajmy jeszcze wolumen importu dla pełnego obrazu. W 2024 wzrósł on o 15%. Z perspektywy 2021 roku jest jednak niższy o 8%.  Wchodząc w szczegóły analiz można jeszcze zauważyć, że średnia różnica pomiędzy polskim eksportem a importem wyraźnie spadła. Zazwyczaj średnia cena eksportowanych z Polski mebli była niższa niż cena towarów importowanych. Rekordowo w 2022 różnica ta wynosiła aż 560 euro za tonę na korzyść mebli z Polski. W 2024 owa różnica skurczyła się do zaledwie 124 euro.

Nic zatem dziwnego, że część firm ma problemy. Tani import – szczególnie z Azji, z Chin (+35%) i Wietnamu (+49%) wypiera droższe meble z Polski. Jeśli dana firma nie potrafi znaleźć i przekonać odbiorców do swoich droższych mebli to ma problemy.

W 2024 roku eksport Polskich mebli wzrósł tylko do kilku krajów: Ukraina, USA, Czechy, Holandia.  Do całej reszty albo był w okolicach „zera”, albo wyraźnie na minusie.  Zmiany klimatyczne w zakresie międzynarodowego handlu meblami są wyraźne.

Dołóżmy do tego forsowane przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska ograniczenie podaży drewna w imię ochrony lasów i walki ze zmieniającym się klimatem. Ceny drewna nawet przy spadającym popycie na polskie meble utrzymają się wysoko. Wyłączone z użytkowania lasy wkrótce zgniją. Płace wzrosną, ale ludzie stracą prace. A my kupimy meble z azjatyckiego drewna zwiększając emisję CO2. Czy aby ta sytuacja nie przypomina walki z termometrami rtęciowymi, aby wprowadzić energooszczędne żarówki z rtęcią?

Patrząc na spadającą dynamikę wydajności polskiej branży meblarskiej, ograniczeń podaży surowca oraz rosnących kosztów pracy i energii przedstawiłem w raporcie Polskie Meble Outlook 2025 prognozę spadającej wartości branży meblarskiej. Nota bene zapraszam do lektury całego raportu, ponieważ kluczowych danych jest tam więcej.

Czego powinniśmy się domagać w bieżącej sytuacji? Mądrej Polityki Leśnej Państwa – przeanalizowanej i przeliczonej, a nie chaotycznych, nieuzasadnionych haseł wyborczych, które tylko chwytliwie brzmią. Takich jak pejoratywnie brzmiące „Wyłączymy z wycinki…!”

Drogi Rządzie! Przestań piłować gałąź, na której wszyscy siedzimy.

Co może ożywić jeszcze rynek mebli? Pokój na Ukrainie.

Artykuł ukazał się w miesięczniku #BIZNES.meble.pl w wydaniu lutowym 2025 r.

Walka ekologów o ochronę lasów zamienia się w wycinkę przemysłu drzewnego, meblarskiego i papierniczego. Wdrożono plan uśmiercenia polskiego lidera eksportu.

Bardzo lubię Las. Zapach, szum drzew, śpiew ptaków, zbieranie grzybów, spokój. Szanujemy się nawzajem. Dbam o środowisko. Sadzę drzewa. Posadziłem ich kilkaset. Część wokół mojego domu. Nawet nadałem niektórym imiona. Wynoszę śmieci z lasu. Sortowałem własne śmieci na długo przed tym, kiedy zaczęło to być wymogiem. Ograniczam zużycie prądu i plastiku. Las dba o mnie. Daje mi miejsce relaksu i pracy. Daje mi drewno. Drewno daje mi miejsce schronienia – materiał na budowę domów, ścian i dachów. Daje mi przestrzeń życia: meble, przybory kuchenne, aż w końcu papier ten do książek i bardziej prozaicznych czynności. Na koniec też trumny.

Las to uprawa podobnie jak zboże. Z tą małą różnicą, że jeden sezon trwa około 100 lat. W fazie wzrostu i dojrzewania drzewa najszybciej przybierają na wysokość i na wadze. Wtedy też wiążą najwięcej dwutlenku węgla. Po okresie dojrzewania przyrost jest już nieznaczny. To dojrzewanie trwa od około 80 do 120 lat – w zależności od gatunku. Powyżej 180 lat większość drzew zaczyna tracić kondycję zdrowotną i obumierać. Czy możecie sobie wyobrazić ile CO₂  emituje wydobycie rudy metali, transport, ich przetopienie, wykonanie półfabrykatów, a ostatecznie wyrobów gotowych z metalu? 13 600 kg ekwiwalentu CO₂. Porównajcie to z drewnem – 572 kg CO₂. Dodajmy, że tona drewna magazynuje około 1300 kg CO₂ – metalu nie. Jaki jest bilans środowiskowy emisji CO₂? To samo z plastikiem i innymi materiałami. Aby redukować emisję CO₂ i magazynować jak najwięcej CO₂  w wyrobach, powinniśmy korzystać w jak największym stopniu z drewna. Niestety stare lasy nie wiążą tak szybko i tak dużo dwutlenku węgla jak młode, a w ostatniej fazie uwalniają więcej niż pochłaniają.

Praktycznie wszystkie lasy w Polsce to zaplanowane uprawy. Ktoś je zaplanował, posadził, pielęgnował, prowadził. Każda powierzchnia leśna w Polsce przeszła przynajmniej kilkukrotnie cykl produkcji od czasu kiedy była lasem pierwotnym. Inaczej niż na świecie, w Polsce od drugiej wojny światowej przybywa lasu. Powierzchnia leśna zwiększona została o ponad 2,7 miliona hektarów – blisko o 9 % powierzchni Polski. Dziś lasy zajmują około 30% powierzchni kraju. Zasoby drewna w lasach zwiększyły się 3 krotnie. Proces zwiększania lesistości i zasobów drewna na pniu dzieje się również teraz. Dostęp publiczny do lasów jest powszechny i wolny.

Las i drewno to strategiczny zasób naszego kraju, który można chronić i zwiększać równolegle rozwijając krajowy przemysł niezależny od importu. Lasy rozwijają się, a dzięki temu, że przemysł to finansuje. Finansuje ochronę i pielęgnację. W miejsce każdego ściętego drzewa sadzone są dwa nowe.

Wytłumaczcie mi zatem dlaczego koalicja rządząca wybrała się na krucjatę przeciw przemysłowi drzewnemu. Pod hasłem walki z wycinką drzew wycina polski przemysł drzewny, meblarski i papierniczy? Plan jest taki: w 2026 roku Lasy Państwowe pod dyktando Ministerstwa Klimatu i Środowiska ograniczą pozyskanie drewna do 35 mln m³ – to 21% mniej niż w 2022 roku. Jak zareaguje przemysł? Co ma zrobić? Zwolnić 21% pracowników? A co z kredytami? Rozpoczętymi inwestycjami? Co z ludźmi? Mają przekwalifikować się na producentów samochodów elektrycznych? Gratuluję pomysłu. Już ostatnie dwa lata pokazały, że mamy kryzys i zatrudnienie spadło. Średnia cena eksportu polskich mebli w 2022 była o 18% niższa niż import z Chin do UE. W 2024 będziemy już o 17% drożsi od Chin. To konsekwencje ceny surowca, prądu i wzrostu wynagrodzeń. Straciliśmy konkurencyjność. Czy LP z Ministerstwem realizują więc planowe wygaszanie produkcji leśnej planując śmierć polskiego meblarstwa?

Większość wyborców koalicji rządzącej uważa, że w Polsce prowadzona jest rabunkowa polityka leśna. To kłamstwo. Minister Paulina Hennig Kloska i wiceminister Mikołaj Dorożała przecież muszą to wiedzieć. Są inne sposoby ochrony lasów niż zakaz pozyskania drewna. Dużo mniej szkodliwe dla lasu, środowiska i gospodarki.

Jak poprawić poziom ochrony lasów w Polsce? Wysłać Mikołaja Dorożałę do Amazonii. Przy okazji tam również ochrona się poprawi.

Artykuł ukazał się w miesięczniku #BIZNES.meble.pl w wydaniu styczniowym 2025 r.

Świąteczna atmosfera już za pasem. Światełka dekorujące domowe dachy i ogródki. Choinka. Prezenty. Czy w tym roku jest co świętować?

Dużo się wydarzyło u mnie w tym roku. Pod wieloma względami był to rok rekordów i ważnych kamieni milowych. Ale po kolei.

USA. Dwie edycje targów w High Point to organizacyjnie sukces. Dołączyły nowe firmy. Kolejny sukces. Poważne rozmowy, prototypy. Super. Na ostatniej edycji Polskę reprezentowało 12 firm łącznie z B+R Studio. Niestety obroty poniżej oczekiwań. Rynek jakby zamarł chwilowo w wyczekiwaniu na wybory prezydenta. Prezydenta w międzyczasie wybrano. Biznes amerykański się cieszy. Czy my również mamy się cieszyć? Jeszcze nie wiadomo. Ewentualne zaostrzenie wojny celnej z Chinami może nam sprzyjać, ale jak potoczą się losy wojny w Ukrainie trudno powiedzieć. Samo zakończenie wojny – w jakiejkolwiek formie – pewnie pobudziłoby rynek meblarski. Ale czy długofalowo jest dla Polski bezpieczne? Pytanie retoryczne. Trzeba się zbroić. Minusem jest to, że pieniądze wydane na zbrojenia nie pójdą na inwestycje i obciążą na lata kraj długiem, który trzeba będzie spłacać. Wszystko to obniży konkurencyjność gospodarki. Krótkofalowo wybór Trumpa to raczej dobra wiadomość dla biznesu, a wiele firm w Polsce potrzebuje powiewu nowych zamówień.

Indie. Pierwszy raz na targach INDEX PLUS w New Delhi miało swoje miejsce polskie stoisko narodowe. Bezdyskusyjne Indie odnotowują rekordowy wzrost gospodarczy. Liczba mieszkańców miast przyrasta w tempie kilkudziesięciu milionów osób rocznie. Dyskusja sprowadza się jednak do tego, czy polskie firmy mają co zaoferować aspirującym Hindusom? Czy stać nas na podbój Indii? Czy mamy know how ? Szansa ogromna, ale to nie Niemcy. Strategia wejścia musi być aktywna. Pierwsze targi – pierwszy krok zrobiony. Zobaczymy co dalej.

Turcja. Zrealizowaliśmy ciekawy projekt z tureckim partnerem w zakresie zaopatrzenia rynku. Turcja w turbulentnych czasach wyrasta na ważnego i bliskiego partnera przemysłu meblarskiego. A do tego ma całkiem przyjazny klimat, który lubię.

Niemcy. Rekordowe oszczędności na kontach naszych zachodnich sąsiadów nie przełożyły się na zakupy mebli. Pomimo wyraźnej poprawy ocen konsumenckich dokonywanie ważniejszych zakupów trzyma kotwica niepewności. Niemcy blokowane są przez dwa problemy. Chiny kupują dużo mniej od Niemców  – z uwagi na wojnę celną z USA i słaby popyt w Europie. Inwestycje w elektromobilność okazały się póki co strzałem w płot. A przemysł motoryzacyjny znajduje się na poważnym zakręcie. Dalej. Słaby popyt w Europie jest konsekwencją trwającej wojny w Ukrainie, a spadek popytu na elektryki jest wprost proporcjonalny do rosnących cen prądu – również konsekwencja rosyjskiej agresji i sankcji. Tu nie ma za bardzo czego świętować. Podobnie jak nie ma czego świętować kanclerz Scholz…

Polska. Wyniki firmowe mam w tym roku rekordowe. Złożyło się na to: zdobycie nowych ważnych klientów w zakresie analiz i raportów, rozwój usług związanych z eksportem i targami oraz uruchomienie konkursów z unijnymi dotacjami. Mikołaj będzie w tym roku bogaty…  Tyle, że nie u wszystkich, ponieważ ze spodziewanego w drugiej połowie roku odbicia branży meblarskiej niewiele wyniknęło. Pisząc ten felieton nie mam co prawda danych z października, ale głosy znajomych meblarzy nie napawają optymizmem. Jeśli przeżyli Państwo ten rok bez postępowania układowego, upadłości kontrahentów lub jeszcze gorszych przygód, to należy świętować. Branża zakończy rok wynikiem sprzedaży prawdopodobnie w zakresie minus 2 do minus 5. Tylko pojedyncze miesiące były lepsze niż w roku poprzednim. Trzeba powiedzieć: branża na kotwicy. Pomimo rosnących oszczędności – nie tylko w Niemczech czy Polsce – klienci wstrzymują się z zakupami.

Biznesowa pogoda jest na ten moment kapryśna i nie pozwala rozwinąć żagli. Co zrobiłby w takiej sytuacji kapitan statku? Przede wszystkim sprawdza prognozę pogody. A taką biznesową, indywidualną, prognozę przygotowujemy już dla kilku „kapitanów” meblarskich statków.

Zakończmy świątecznie. Życzę Państwu zakończenia wojny na Ukrainie. Powrotu ufności konsumenckiej i wiatru w biznesowe żagle. Wesołych Świąt!

Dyskusja o polskim lesie w ostatnich kwartałach nabiera rumieńców, jak liście na jesieni…

Przypomnijmy, lasy zajmują blisko JEDNĄ TRZECIĄ powierzchni Polski (dokładnie 30,9%), a 77% z tej powierzchni znajduje się pod zarządem PGL LP. Zrozumiałe więc jest, o jakim gigancie rozmawiamy. Lasy prywatne, to też 6% powierzchni naszego kraju. Szkoda, że mało o tym dyskutujemy, ponieważ efektywne zarządzanie 20%-tami lasów prywatnych mogłoby zwiększyć podaż drewna na rynku. No ale właściciele rozproszeni, działki małe i niezadbane. Za to PGL LP – powierzchnie dobrze utrzymane, zorganizowane, zewidencjonowane, raportowane i do tego eksponowane politycznie. Jest o co się bić. Praktycznie cały sektor leśno-drzewny (włączając Zakłady Usług Leśnych, przez tartaki, zakłady płyt, okien, drzwi, podłóg, palet, skrzyń, trumien, desek do krojenia, papieru, książek, zeszytów, gazet, krzeseł, regałów, komód i wersalek etc.) odczuwa konsekwencje decyzji Dyrektora Generalnego LP i jego politycznych mocodawców. W najlepszym okresie w sektorze było blisko 460 tysięcy osób pracujących oraz prawie dwa razy więcej w powiązanych sektorach. Licząc całe rodziny, to ponad 3 miliony osób. Jakieś 8% polskiego społeczeństwa.

Przez lata przemysł narzekał, że drewna na rynku jest za mało, a ceny za wysokie. Wspominam czasy sprzed 20 lat. Nie śniło się przedsiębiorcom, co może ich czekać w przyszłości. Po pierwsze, Unia Europejska stwierdziła, że produkcja energii z biomasy to odnawialne źródło energii, więc od 2005 roku taka produkcja objęta jest zachętami finansowymi. Na przykład w takiej Danii produkcja energii z biomasy pomiędzy 2005 a 2021 rokiem wzrosła blisko dwukrotnie. Zużycie zrębków i peletu wzrosło pomiędzy 2005 a 2021 czterokrotnie! To materiał, który w znakomitej większości mógłby trafić do zakładów płyt drewnopochodnych. Energetyka w skali całej Europy jest dziś wielkim konkurentem sektora drzewnego.

Sektor leśno-drzewny rozwija się w Polsce od czasów II wojny światowej. Po rabunkowej gospodarce czasów wojennych lesistość Polski wynosiła około 24%, obecnie 30%, a w perspektywie kolejnych lat wzrośnie do 33%. Przy tym od 1991 roku do dziś przemysł meblarski urósł prawie 100 krotnie. Dzieje się tak dlatego, że realizowany jest Krajowy Plan Zwiększania Lesistości (KPZL), który przyjął rząd Józefa Oleksego 23 czerwca 1995 roku. Wcześniej w PRL zalesiano ziemie odzyskane z przyczyn geopolitycznych oraz potrzebowano drewna do odbudowy kraju. Śp. prof. Witold Dzbeński opowiadał, że po wojnie grono leśników i drzewiarzy dyskutowało, jak „odrodzić” lasy w Polsce. Kluczem było określenie, jak szybko las rośnie. Przedstawiono dwa wzory: optymistyczny i pesymistyczny. Dla bezpieczeństwa przyjęto, że las rośnie według pesymistycznego wzoru. Po latach okazało się, że rósł jednak według optymistycznego.

KPZL ustanowił wieloletni strategiczny program gospodarowania lasami. W oparciu o te ramy oraz sztukę pielęgnacji i prowadzenia lasu przygotowywane są dziesięcioletnie plany urządzania dla poszczególnych działek leśnych. Z rozczarowaniem dla przemysłu plany te nie uwzględniają koniunktury gospodarczej, a jedynie „dobro” lasu.

Po drugie prawdą jest, że Lasy nigdy nie potrafiły komunikować się z opinią publiczną. Prawdą jest, że są sterowane i wykorzystywane politycznie do finansowania kampanii i dojenia kolejnych miliardów z przemysłu, do nabijania politycznych punktów swoim zwierzchnikom. Łatwiej jest ograniczyć pozyskanie drewna dla wzrostu przychodów (wzrosną ceny a i koszty pozyskania mniejsze) niż posadzić nowe lasy. Ale trudno jest się zgodzić z  szumną krytyką niewiadomej proweniencji organizacji ekologicznych i rzekomo występujących w obronie lasów fundacji bez fundatorów oraz stowarzyszeń bez historii, które próbują wymusić zakaz gospodarki leśnej na dużych obszarach. To działania co najmniej nierozsądne, a może nawet podejrzane i wymierzone w dobro lasu. Przy okazji skazujące społeczeństwo na plastikowe zamienniki, bynajmniej „ekologiczne”. Chyba, że owe organizacje są naiwne i wykorzystywane narzędziowo. To przemysł dziś finansuje ochronę i pielęgnację lasu i to przemysłowi najbardziej zależy, żeby las się w Polsce rozwijał, bo od tego zależy przyszłość przemysłu.

Kogo więc reprezentuje lobby atakujące polską gospodarkę leśną?

Artykuł ukazał się w miesięczniku BIZNES.meble.pl w wydaniu październikowym 2024 r.

W sierpniu odwiedziłem Indie i targi Index w Nowym Delhi. Dwa tygodnie później z Indii do Polski przyjechał premier Narenda Modi. Przypadek? Nie sądzę!

Najwyraźniej stosunki międzypaństwowe Polski i Indii czekały na jakiś katalizator, aby mogły się odbić i przyspieszyć. Oczywiście z przymrużeniem oka proszę podejść do mojej sprawczości i przełożenia na plany premiera Indii. Niemniej jednak coś jest na rzeczy i wiele branż zmienia ostatnio optykę, przesuwając swoją uwagę z Chin na Indie. W branży meblarskiej będzie podobnie.

W skrócie. Podczas targów Index w Nowym Delhi Polskę reprezentowała PAIH na 70- metrowym stoisku. Byli eksperci, byli zainteresowani Hindusi, zabrakło tylko polskich przedsiębiorców i polskich mebli. Mam nadzieję, że w przyszłym roku firmy nie tylko skorzystają z możliwości bezpłatnej prezentacji na stoisku PAIH, ale również przygotują własne stoiska (nawiasem mówiąc, można już rezerwować powierzchnie na targi Index Delhi 2025). Przykładowo, firmy z Indonezji obecne były na 200 metrach i po pierwszym dniu targów podjęły decyzję o podwojeniu powierzchni na rok przyszły. Czy stoisko PAIH będzie takim katalizatorem, który zachęci polski biznes do „spróbowania” Indii? Czas pokaże.

Bardzo mało firm otrzymało dofinansowania na udział w tragach meblarskich na świecie w ubiegłorocznym naborze do „Brand  Hub”. Przyczyny były moim zdaniem co najmniej trzy:

a) konieczność udokumentowania nakładów na B+R;

b) co najmniej 30% udział eksportu (to bariera dla mniejszych firm);

c) ograniczenie listy wystaw tylko do dwóch krajów: Indii i USA.

Wiem, że Ministerstwo dostrzegło te problemy i regulamin naboru wniosków w kolejnej edycji, zaplanowanej na tę jesień, będzie bardziej liberalny. Poziom eksportu będzie niższy, wybór imprez prawdopodobnie bardziej elastyczny. Nadal trzeba będzie wykazywać nakłady na B+R, ale pamiętajcie, że udowadnia się je poprzez złożone do GUS sprawozdanie PNT-01, a to można uzupełnić również w trakcie roku. Mam nadzieję, że te zmiany będą ponownie katalizatorem dla firm, które w większej liczbie skorzystają z dofinansowań w kolejnym roku.

Rozkręcają się w Polsce nabory na fundusze unijne, a liczba otwartych konkursów mnoży się z dnia na dzień. Kolejny katalizator. Koło zamachowe dla gospodarki i za chwilę dla wydatków konsumenckich.

Patrząc na całą Europę, jej gospodarkę, koniunkturę i klimat konsumencki, widać, że tu również potrzebny jest katalizator. Od dwóch lat (sierpień 2022) nastroje konsumenckie wyczołgują się z głębokiego dołka. Stopy procentowe stopniowo schodzą z wysokich poziomów. Rosną oszczędności Europejczyków, topnieją kredyty. Brakuje tylko zaufania konsumenckiego, żeby ponownie odbić, a poziom wydatków na meble i wyposażenie wnętrz ruszył do góry. Z pewnością takim katalizatorem byłoby zakończenie wojny na Ukrainie, ale tam nie ma jednoznacznych przesłanek co do dalszych losów konfliktu.

Katalizatorem w USA będą wybory listopadowe. Jedno jest pewne: nastąpi zmiana prezydenta. Trudno jest jednoznacznie powiedzieć, co jest dla „nas” lepsze. Jak zdefiniujemy „nas” i „lepsze”. Cokolwiek by to nie było, gospodarka i świat czekają na tę zmianę, próbując w ostatnich miesiącach spieniężyć zyski z poprzednich lat lub ugrać coś dla siebie. Nie służy to „naszym” interesom i wzrostowi gospodarczemu. Jeśli wygra Trump, to USA mocno docisną partnerów, obetną wydatki zagraniczne, ale gospodarka amerykańska prawdopodobnie szybko odbije i wrócić na ścieżkę wzrostów. Pytanie o losy Ukrainy pozostanie otwarte. Jeśli wygra Harris, to będzie podobnie jak teraz. Obawiam się, że demokraci nie mają jasnego planu na ożywienie gospodarki czy wygraną Ukrainy. Po ich wygranej pozytywem będzie „brak zmian”, czyli stabilizacja. Zawsze to jakiś pozytyw. Z pewnością wybory w USA będą katalizatorem zmian, pytanie tylko, jak mocnym.

Prowadzę te rozważania regularnie, żeby przygotowywać dla klientów szczegółowe prognozy i szanse na gospodarcze odbicie oraz ogłoszenie końca kryzysu. Prognozy wzrostu PKB dla Unii Europejskiej na 2025 są pozytywne. Pytanie, czy polskie meble zdołają dołączyć do branż ciągnących ten wzrost? Ofensywa handlowa ze strony Chin na rynek europejski wyraźnie wskazuje, że nie będzie łatwo. Jedno jest pewne: potrzebujemy zmian i katalizatora tych zmian.

*II nabór wniosków o dofinansowanie w ramach Działania 2.25 FENG. Promocja marki innowacyjnych MŚP rozpocznie się już 15 października i potrwa do 28 listopada. Na liście wydarzeń targowych, na które można otrzymać dofinansowanie znajdują się m.in. targi Index Plus w Nowym Delhi. [więcej informacji: bit.ly/45w0RNF]

Artykuł ukazał się w miesięczniku #BIZNES.meble.pl w wydaniu wrześniowym 2024 r.

Dzięki sztucznej inteligencji mogę w tym roku swobodnie wyjechać na wakacje i nie martwić się o produkcję kolejnych analiz.

Tak. Zatrudniłem asystenta AI. Sztuczna inteligencja to przyszłość naszej gospodarki! Ona rozwiąże nasze problemy i wykona za nas pracę! A my. A przynajmniej Ja – będę mógł się wylegiwać na słońcu. W B+R Studio sztuczny asystent zaczął zaglądać najpierw na część etatu. To znaczy wskakiwał na chwilę poprawić literówki i dokonać korekty tekstu. Czasem coś przetłumaczył z obcego na nasze. Czasem odwrotnie. Czasem opowiedział jakiś sucharek, a czasem wygenerował jakąś niepowtarzalną, niezwykłą grafikę! Ponieważ nasz asystent się starał, to postanowiłem zatrudnić go na pełny etat!

Od lipca siedzi 24/7 na naszym www i czeka na klientów! Wiadomo, młody członek zespołu najpierw musi swoje „odsiedzieć” na recepcji. Ma grzecznie się witać, odpowiadać na pytania o naszych usługach i udzielać informacji o tym, jak się z nami skontaktować. Proszę mu czasem wybaczyć, bo wciąż nosi plakietkę „Uczę się” i ma skłonność do popełniania błędów wieku młodzieńczego. Czasem jest niepewny. Czasem trochę zmyśla. Czasem jest nie precyzyjny. Więc kiedy go spotkacie miejcie wyrozumiałość dla sztuczniaka. W końcu to tylko czat-bot informacyjny udzielający odpowiedzi z zakresu oferty. Jego największą zaletą jest jednak to, że może zadbać o wasze potrzeby przez okrągłą dobę i udzielać odpowiedzi w różnych językach. Jeśli się dobrze spisze, to może zostanie awansowany za pewien czas na jakieś poważniejsze stanowisko. Dokonał już nawet korekty tekstu naszego najnowszego raportu o rynku meblarskim w Indiach.

Ja natomiast uzmysłowiłem sobie, że trzeba posiąść nową umiejętność: wychowawca sztucznej inteligencji lub może lepiej trener… Takiego sztuczniaka trzeba wszystkiego nauczyć. Żeby był grzeczny, żeby nie przeklinał, żeby nie odpowiadał niestosownych żartów, żeby nie zmyślał, etc. etc. etc. Wychowanie sztuczniaka to męczące zajęcie – choć głównie mentalnie. Trzeba sporo wysiłku intelektualnego, żeby przewidzieć niespodziewane sytuacje i przygotować odpowiednie „prompty” (tłumaczę: prompt – komenda dla sztuczniaka). I jeszcze jedno – trzeba sztuczniaka nauczyć co może powiedzieć, a co nie, żeby nie wypaplał wszystkich tajemnic przedsiębiorstwa na lewo i prawo. Niemniej sztuczniak to pocieszne stworzenie, które wiele rzeczy może wykonać szybciej i zaoszczędzić sporo czasu. Trzeba go tylko pilnować jak szczeniaczka. W końcu ta jego inteligencja to taka trochę sztuczna jest..

Czyli jednak odpoczynek na wakacjach nie będzie taki zupełnie bezstresowy. Chyba jednak nie powierzę mojej przyszłości nomen omen „sztucznej” inteligencji.

Sztuczna inteligencja nie jest w stanie zrozumieć większości tabelek GUS. Coś co dla człowieka jest w miarę czytelne, AI nie potrafi poprawnie przetrawić. AI nie potrafi odpowiadać w moim stylu. Konkretnie i na temat z pewną dozą opowieści. Czego by jednak nie wytknąć sztuczniakom, to postęp, jaki umożliwia zastosowanie zaawansowanych algorytmów przetwarzania danych i generowanie odpowiedzi wyczuwających intencję autora, to krok milowy we współpracy człowiek maszyna. To niewątpliwe przyszłość. Dlatego nasz BRS AI pewnie się zadomowi na dłużej. Będziemy go uczyć i trenować, aby przyspieszyć nasze działanie.

Kilka tygodni temu znajoma zadzwoniła do mnie z pytaniem jakie wymagania należy spełnić, aby eksportować meble do USA. Zapytała wcześniej czat AI, ale dla pewności potrzebuje jeszcze eksperta, który to zweryfikuje. Czyli jeszcze jest szansa dla firm takich jak moja!

-Hej, Sztuczniak! Podaj ręcznik plażowy.

BRS AI: Przepraszam, ale nie jestem w stanie dostarczyć ręcznika plażowego. Mogę jednak pomóc w kwestiach związanych z B+R Studio Tomasz Wiktorski, raportami rynkowymi, analizami czy innymi informacjami związanymi z branżą meblarską. Czy jest coś konkretnego, w czym mogę Ci pomóc?

– Jak mogę przekazać uwagi na temat Twojego działania?

BRS AI: Jeśli masz uwagi dotyczące mojego działania, możesz je przekazać bezpośrednio do B+R Studio Tomasz Wiktorski. Oto dane kontaktowe: tomek@brstudio.eu

No cóż, ręcznika nie będzie…

Artykuł ukazał się w miesięczniku #BIZNES.meble.pl w wydaniu sierpniowym 2024 r.